Å»aÅ‚oba – dajmy czasowi czas

10 sierpnia 2018

Śmierć bliskiej osoby

Å»aÅ‚oba to zespół procesów psychicznych i doznaÅ„, które stajÄ… siÄ™ naszym doÅ›wiadczeniem po stracie bliskiej osoby lub po utracie cenionej wartoÅ›ci. To tyle, jeÅ›li idzie o naukowe definicje. Po ludzku rzecz ujmujÄ…c, moment utraty ukochanej osoby to czas, gdy Å›wiat siÄ™ zatrzymuje. Wydaje siÄ™ nam, że już nic nigdy nie bÄ™dzie takie samo, jak przedtem. Ból, który pojawia siÄ™ wraz ze stratÄ…, powoduje, iż myÅ›limy, że sÅ‚oÅ„ce nie powinno Å›wiecić, rozmowy o bÅ‚ahostkach wydajÄ… siÄ™ niestosowne. Uznajemy wówczas, iż liÅ›cie nie majÄ… prawa siÄ™ zielenić, a zbliżajÄ…ce siÄ™ Å›wiÄ™ta to okrutny żart kalendarza. Jak życie może toczyć siÄ™ dalej, gdy my zostaliÅ›my sami? SÄ… przyjaciele, jest rodzina, ale… przecież nikt nie zastÄ…pi nam bliskiego, który odszedÅ‚, za którym niemal noc w noc wypÅ‚akujemy oczy. OczywiÅ›cie, każdy przeżywa żaÅ‚obÄ™ inaczej, to przecież bardzo indywidualny proces. Ogromne znaczenie ma tu relacja, jaka łączyÅ‚a nas ze zmarÅ‚ym, okolicznoÅ›ci jego Å›mierci, ale także wsparcie, na które możemy liczyć ze strony otoczenia.

Etapy żałoby

BezpoÅ›rednio po Å›mierci kogoÅ› bliskiego nie możemy uwierzyć w to, co siÄ™ staÅ‚o. Przeżywamy szok, który odbiera nam zdolność wyrażania jakichkolwiek uczuć, czujemy Å›ciskanie w gardle, nasz oddech siÄ™ skraca, ogarnia nas fala mdÅ‚oÅ›ci. Wydaje siÄ™ nam, iż powinniÅ›my pÅ‚akać, ale Å‚zy nie przychodzÄ…. W tych pierwszych chwilach bardzo ważna jest obecność kogoÅ›, komu ufamy i kto pomoże nam w kontakcie z urzÄ™dami albo poinformuje innych o Å›mierci naszego bliskiego. Istotne jest także otrzymanie jasnych informacji o tym, co siÄ™ staÅ‚o, jakie byÅ‚y okolicznoÅ›ci tragedii, która zabraÅ‚a nam ukochanÄ… osobÄ™. Również możliwość spÄ™dzania czasu przy ciele zmarÅ‚ego może być pomocna w przeżywaniu doÅ›wiadczenia utraty, czas osobistego pożegnania czÄ™sto przekÅ‚ada siÄ™ na późniejsze radzenie sobie ze stratÄ…. W tych trudnych chwilach wyjÄ…tkowo istotna staje siÄ™ akceptacja ze strony otoczenia, niezależnie od tego, jak siÄ™ zachowujemy. Czy ogarnia nas nienaturalny spokój, czy pojawia siÄ™ szloch i protest, który przekÅ‚ada siÄ™ na zaprzeczanie odejÅ›ciu ukochanej osoby, dobrze jest, jeÅ›li otoczenie nie ocenia naszych reakcji i towarzyszy nam w przeżywaniu dramatu.

Pierwsze dni po otrzymaniu informacji o Å›mierci sÄ… peÅ‚ne zajęć. Liczne obowiÄ…zki pozwalajÄ… nam przetrwać, zajmujemy swe umÄ™czone gÅ‚owy organizacjÄ… uroczystoÅ›ci pogrzebowych i kwestiami formalnymi, które należy zaÅ‚atwić przed pogrzebem. Potem nastÄ™puje ostatnie pożegnanie. Pogrzeb to rytuaÅ‚, który jest publicznym uznaniem faktu, iż nasz bliski nie żyje. SkÅ‚adamy ciaÅ‚o na cmentarzu, dokÄ…d bÄ™dziemy mogli wielokrotnie powracać podczas procesu rozstawania siÄ™ ze zmarÅ‚ym. Po uroczystoÅ›ci bliscy, którzy przybyli na ten czas z daleka, rozjeżdżajÄ… siÄ™ do swoich domów, a dla nas nastaje czas samotnoÅ›ci i Å¼alu.

Powrót do codziennych zajęć okazuje siÄ™ zazwyczaj dość trudny, czasem wydaje siÄ™ wrÄ™cz niemożliwy. Dajmy sobie czas! Każdy powraca do codziennego rytmu w innym tempie. Pozwólmy sobie na doÅ›wiadczanie sytuacji zawodowych oraz towarzyskich i dopiero po tych próbach zastanówmy siÄ™, co jest dla nas dobre. Czasem konieczne jest zaszycie siÄ™ w domu i wycofanie z dotychczasowego życia, innym razem wydaje siÄ™ nam, iż nawaÅ‚ obowiÄ…zków jest tym, co pomaga w ukojeniu bólu. SÅ‚uchajmy tego, co podpowiada nam intuicja. To my jesteÅ›my tu ekspertem i najlepiej wiemy, co jest dla nas dobre. Rada, którÄ… dajÄ™ swoim pacjentom, to skupienie siÄ™ na bieżącym dniu i próba przetrwania go najlepiej, jak to możliwe.

Niekiedy ból przybiera na sile, wydaje siÄ™ nam, iż zmarÅ‚y oddala siÄ™ od nas. Åšwiadomość, iż ukochana osoba nigdy nie wróci, zapiera nam dech w piersiach, pojawia siÄ™ ogromna tÄ™sknota. Nie hamujmy wówczas pojawiajÄ…cych siÄ™ uczuć. PÅ‚aczmy, kiedy zbiera siÄ™ nam na pÅ‚acz. Krzyczmy, gdy czujemy, że potrzebne jest nam wyrzucenie w eter rozpaczy i zÅ‚oÅ›ci, która kłębi siÄ™ w naszym ciele. PamiÄ™tajmy, że niektóre dni mogÄ… być zwyczajnie trudniejsze. Zaakceptujmy to i miejmy w gÅ‚owie zdanie mantrÄ™, iż wszystko mija. Z upÅ‚ywem czasu oswajanie nowej rzeczywistoÅ›ci stanie siÄ™ zapewne Å‚atwiejsze.

Å»aÅ‚oba potrzebuje czasu. Nie da siÄ™ jednoznacznie okreÅ›lić granicy, kiedy koÅ„czy siÄ™ proces przeżywania utraty. Nie drÄ™czmy siÄ™ dodatkowo datami, które powinny oznaczać czas powrotu do normalnoÅ›ci. Ona nadejdzie, ale nie poÅ›pieszajmy swego serca, bo takie kajdany mogÄ… siÄ™ jedynie przyczynić do pogłębienia frustracji i niepewnoÅ›ci, czy kiedykolwiek doÅ›wiadczymy jeszcze szczęścia. W trudnych momentach poszukajmy wsparcia, być może rozmowa z przyjacielem czy przyjaciółkÄ… pozwoli nam poczuć siÄ™ choć trochÄ™ lepiej. Nie wstydźmy siÄ™ prosić o pomoc.

Wraz z upÅ‚ywem miesiÄ™cy tych lepszych dni bÄ™dzie coraz wiÄ™cej, wspominanie ukochanej osoby nie bÄ™dzie już tak bolesne, pojawi siÄ™ uÅ›miech, gdy bÄ™dziemy przeglÄ…dać fotografie i rozmawiać o tych, którzy odeszli. Å»ycie zacznie wracać na dawne tory, zaczniemy myÅ›leć o tym, co teraz, bÄ™dziemy planować przyszÅ‚ość. Na nowo pojawi siÄ™ sens, który zaginÄ…Å‚ wraz ze Å›mierciÄ… bliskiego. Poczujemy, że chce siÄ™ żyć, że jesteÅ›my gotowi do dalszej drogi, nawet bez ukochanej osoby.

Po pomoc

Jeżeli czujecie, że ból jest nie do zniesienia i nie pozwala Wam na utrzymywanie relacji z otoczeniem albo też ogarnia Was pustka, macie wrażenie, iż znikÅ‚y emocje, których kiedyÅ› doÅ›wiadczaliÅ›cie, być może jest to moment, w którym należy skorzystać z pomocy specjalisty. Również utrzymujÄ…ce siÄ™ problemy natury fizjologicznej (np. brak apetytu, utrata wagi, wzmożona senność czy też problemy z zasypianiem, budzenie siÄ™ w nocy) oraz trudnoÅ›ci z koncentracjÄ… czy pamiÄ™ciÄ… sÄ… sygnaÅ‚em, iż należy szukać pomocy. Podobnym ostrzeżeniem jest nadużywanie alkoholu lub leków oraz myÅ›li samobójcze. Po pomoc możecie udać siÄ™ do lekarza rodzinnego lub psychologa. Dobrym pomysÅ‚em jest też telefon na liniÄ™ wsparcia dla osób w Å¼aÅ‚obie Fundacji Nagle Sami. DziaÅ‚a ona codziennie od poniedziaÅ‚ku do piÄ…tku w godzinach 14.00 – 20.00, połączenia na numer 800 108 108 sÄ… bezpÅ‚atne.

MaÅ‚gorzata Maj – Mierzejewska


JesteÅ› u nas pierwszy raz?
Poznaj nasz zespół Jak pomagamy?


Potrzebujesz pomocy w wyborze terapeuty? Skontaktuj siÄ™ z nami.

Kontakt

Ursynów

Warszawa, Al. Komisji Edukacji Narodowej 47 lok. 85 (przy Metrze Natolin, wejście II bramą, klatka po prawej stronie)

Wola

Warszawa, ul. Ciołka 12 lok. 313 (budynek Satoria, III piętro, brak windy)